Verantwoorde consumptie: de Raad van de EU geeft groen licht voor een nieuwe tekst over milieukeurmerken en -claims

Op 17 juni 2024 heeft de Raad zijn ‘algemene oriëntatie’ over de richtlijn ‘groene claims’ aangenomen. Het doel is om greenwashing tegen te gaan en consumenten te helpen groenere beslissingen te nemen bij het kopen van producten of diensten.

Uit een onderzoek in 2020 bleek dat meer dan de helft van de milieuclaims – schriftelijke of mondelinge verklaringen over de kwaliteiten van een product of dienst – ‘vaag, misleidend of ongegrond’ zijn. Om consumenten beter te informeren en te begeleiden, streeft de tekst ernaar om deze milieuclaims ‘betrouwbaar, vergelijkbaar en verifieerbaar’ te maken en ook naar milieulabels te kijken, aldus het persbericht van de Raad.

Om dit te bereiken voorziet de richtlijn in:

• Het stellen van minimumeisen: ondernemingen zullen duidelijke criteria en de meest recente wetenschappelijke gegevens moeten gebruiken om hun claims en etiketten te rechtvaardigen.

• De verplichting dat milieuclaims en -etiketten ‘duidelijk en gemakkelijk te begrijpen’ moeten zijn. Daartoe wordt voorzien in een specifieke verwijzing naar de milieukenmerken waarop zij betrekking hebben, zoals duurzaamheid, recycleerbaarheid of biodiversiteit.

• Verificatie van alle milieuclaims door onafhankelijke derde partijen vóór publicatie.

• Een vereenvoudigde procedure om bepaalde soorten milieuclaims vrij te stellen van verificatie door derden. Ondernemingen die hiervoor in aanmerking komen, moeten aantonen dat ze voldoen aan de nieuwe regels door een technisch document in te vullen voordat de claim openbaar wordt gemaakt.

Een ander belangrijk punt is dat EN ISO 14024 Type I milieukeursystemen, die officieel erkend zijn in een lidstaat, vrijgesteld zullen worden van verificatie voor de gehele EU-markt.

Micro-ondernemingen zullen zich aan de audit moeten houden, maar zij krijgen veertien maanden meer dan andere ondernemingen om zich aan deze regels aan te passen. Er zijn ondersteunende maatregelen gepland – richtsnoeren, hulpmiddelen, financiële steun en opleiding – om KMO’s en micro-ondernemingen, met name landbouwers, te helpen de administratieve last die deze tekst met zich meebrengt te verminderen.

De algemene aanpak legt ook nieuwe eisen op voor het aantonen van klimaatclaims, waaronder claims op basis van koolstofcredits. Ondernemingen zullen met name gedetailleerde informatie moeten verstrekken over het type en de hoeveelheid gebruikte koolstofcredits. In het standpunt van de Raad wordt een onderscheid gemaakt tussen zogenoemde bijdrageclaims, die tot doel hebben klimaatmaatregelen te ondersteunen, en compensatieclaims, die tot doel hebben een deel van de emissies te compenseren.

De algemene aanpak van de Raad zal als basis dienen voor de onderhandelingen met het Europees Parlement. Deze besprekingen zullen beginnen tijdens de volgende wetgevingscyclus.